Αρχαία Θήρα
Σαντορίνη χρήσιμες πληροφορίες
Η αρχαία Θήρα είναι η πόλη των ιστορικών χρόνων της Σαντορίνης. Βρίσκεται πάνω στο Μέσα Βουνό σε μια οχυρή θέση που δεσπόζει σε όλο το νησί, σε υψόμετρο 385 μ. Η αρχαία Θήρα ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα π.Χ. από Δωριείς αποίκους με αρχηγό το Θήρα γι'αυτό και το νησί πήρε το όνομα του. Υπάρχουν ίχνη κατοίκησης μέχρι και τα βυζαντινά χρόνια.
Από τις ανασκαφές έχουν αποκαλυφθεί κυρίως η ελληνιστική και ρωμαϊκή φάση της πόλης. Λιθόστρωτοι κλιμακωτοί δρόμοι θυμίζουν τις σημερινές χώρες σε όλα τα κυκλαδονήσια που είναι κι αυτές σε αντίστοιχα ψηλά σημεία. Η αρχαία Θήρα είχε δύο λιμάνια. Την Οία (σημερινό καμάρι) και την Ελευσίνα (σημερινή Περίσσα). Την Αρχαία Θήρα και το μεγαλύτερο μέρος των νεκροταφείων της ανέσκαψαν Γερμανοί αρχαιολόγοι από το 1895 έως και το 1902. Τα νεκροταφεία της ΒΑ και ΒΔ Σελλάδας ανέσκαψε ο Ν. Ζαφειρόπουλος από το 1961 έως το 1982. Ανάμεσα στα αρχαιολογικά ευρήματα υπάρχει και ένα θέατρο της ελληνιστικής εποχής με μια εκπληκτική θέα στο Αιγαίο. Στο αρχαιολογικό μουσείο της Σαντορίνης στα Φηρά μπορείτε να δείτε μερικά εκθέματα από αυτή την ιστορική περίοδο της Σαντορίνης.
Σημαντικότερα μνημεία ή αρχιτεκτονικά σύνολα από την ιστοσελίδα του υπουργείου πολιτισμού:
ΤΕΜΕΝΟΣ ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΥ Το ιερό, εξ ολοκλήρου σκαλισμένο στο βράχο, ίδρυσε ο Αρτεμίδωρος από την Πέργη. Στους βράχους είναι χαραγμένα επιγράμματα και επιγραφές και τα σύμβολα των θεών που λατρεύονταν π.χ. αετός για το Δία, λιοντάρι για τον Απόλλωνα, δελφίνι για τον Ποσειδώνα καθώς και το πορτρέτο του ιδρυτή του ιερού, ο οποίος απεικονίζεται στεφανωμένος. Τέλη 4ου - αρχές 3ου αιώνα π.Χ.
ΑΓΟΡΑ Η αγορά βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο της πόλης. Το νότιο τμήμα της ήταν το εμπορικό κέντρο της πόλης και το μεσαίο το διοικητικό. Στο βόρειο τμήμα της, που δημιουργήθηκε στη ρωμαϊκή εποχή υπάρχουν στοά, μνημεία και ναόσχημα κτήρια προς τιμήν επιφανών προσώπων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΤΟΑ Κτήριο της εποχής του Αυγούστου (1ος αιώνας μ.Χ.), στο ΝΔ άκρο της αγοράς, μήκους 46 μ. και πλάτους 10 μ., με κύρια είσοδο στην ανατολική πλευρά, προς την αγορά. Στο εσωτερικό της, κατά μήκος, δωρική κιονοστοιχία που στήριζε τη στέγη. Στο Β τμήμα της ήταν στημένα αγάλματα της οικογένειας του Καίσαρα. Στο δυτικό τοίχο είναι εντοιχισμένες δύο ενεπίγραφες πλάκες, όπου αναφέρεται ότι την στοά επισκεύασε ο Κλειτοσθένης, πλούσιος Θηραίος, το 149 μ.Χ.
ΝΑΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΥ Μικρός ελληνιστικός ναός δωρικού ρυθμού, αφιερωμένος στο Διόνυσο. Βρίσκεται στα βόρεια της Αγοράς, κτισμένος επάνω σε ειδικά διαμορφωμένο ανάλημμα και αποτελείται από μικρό σηκό και πρόναο. Η πρόσοψη και η στέγη ήταν από μάρμαρο, ενώ το υπόλοιπο κτήριο από ντόπια πέτρα. 3ος αιώνας π.Χ.
ΠΕΡΙΟΧΗ ΙΕΡΩΝ ΣΤΟ ΝΑ ΑΚΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ Στην περιοχή αυτή υπάρχουν αποκλειστικά και μόνον ιερά, υπαίθρια και στεγασμένα (π.χ. το ιερό του Καρνείου Απόλλωνος, του Ερμή και του Ηρακλή, του Πτολεμαίου του 3ου κ.λ.π.) και η πλατεία, όπου τελούνταν εορτές προς τιμήν του Απόλλωνος Καρνείου (γυμνοπαιδιές). Στους βράχους είναι χαραγμένες πολυάριθμες επιγραφές από την αρχαϊκή μέχρι και τη ρωμαϊκή εποχή, που αναφέρονται σε θεότητες και εφήβους.
ΙΕΡΟ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΚΑΡΝΕΙΟΥ Το ιερό του 6ου αιώνα π.Χ. είναι εν μέρει λαξευμένο στο βράχο και εν μέρει κτισμένο επάνω σε τεχνητό ανάλημμα και περιλαμβάνει: α. το ναό, που αποτελείται από πρόναο και σηκό, β. τετράγωνη αυλή με υπόγεια δεξαμενή, η στέγη της οποίας στηρίζονταν σε έξι μεγάλους μονολιθικούς πεσσούς και γ. μικρό κτήριο, πιθανώς σκευοφυλάκιο.
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΦΗΒΩΝ Βρίσκεται στο νότιο άκρο της πόλης και χρονολογείται στο 2ο αιώνα μ.Χ. Σώζεται εν μέρει λαξευτό σπήλαιο, αφιερωμένο στον Ερμή και τον Ηρακλή.
ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΘΗΡΑΣ Στις πλαγιές της Σελλάδας και εκατέρωθεν των οδών που οδηγούσαν στο βόρειο και νότιο επίνειο της αρχαίας πόλης, το σημερινό Καμάρι και την Περίσσα αντίστοιχα, υπάρχουν τα νεκροταφεία της αρχαίας Θήρας. Έχουν αποκαλυφθεί ταφές από τη γεωμετρική μέχρι και την ρωμαϊκή εποχή.
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ Το θέατρο στην Αρχαία Θήρα βρίσκεται στα ΝΑ της Αγοράς, κατασκευάσθηκε την εποχή των Πτολεμαίων (3ος αιώνας π.Χ.) και στην αρχική του μορφή η ορχήστρα ήταν κυκλική. Τον 1ο αιώνα μ.Χ. έγιναν μετατροπές, κατά τις οποίες επεκτάθηκε η σκηνή και κατέλαβε τμήμα της αρχικής ορχήστρας.
ΑΡΧΑΙΑ ΘΗΡΑ